Qiymət taktikası və qiymətlərin bazar sığortalanması

Müştəri məmnuniyyətinin təmin edilməsinin ən çətin mümkün olduğu məqam qiymət amilidir. Qiymət müştərinin fikrində, artıq xərc kimi deyil, alacağı məhsulun dəyəri qismində çıxış etməlidir. Lakin bunu etmək heç də asan deyil. Çünki müştəri alış-veriş zamanı hər zaman haqlı olaraq yalnız öz mənfəətini güdən, ən uyğun qiymətə ən yaxşı məhsulu almaq istəyən şəxsdir. Bu səbəblərdən dolayı azad bazar şəraitində yeni bir rəqabət amili olaraq qiymət daha geniş bir vüsət almış və rəqabət meydanına yeni bir nəfəs gətirmişdir.

Beləliklə, belə bir gərgin rəqabət şəraitində bazarda hər bir şirkətin vəzifəsi müştəri və qiymət arasındakı narazılıqların ən uyğun bir şəkildə qarşılanıb həll edilməsidir. Bu zaman müxtəlif qiymətqoyma taktikaları köməyimizə çata bilər. Hansı ki, bu taktikalar vasitəsi ilə müştərinin qiymətə qarşı neqativ reaksiyasının qarşısı nisbətən və ya tamamilə alınır, məhsul seçimi asanlaşdırılır, bir növ rəqəmlərlə müştəriləri idarə etmək mümkün olur. Başlayaq onlardan bəzilərinə nəzər salaq:

Hər birimizin şahidi olduğu klassik 5.99 manat, 99 manat və s. nümunəsi. Bu zaman beynimiz 5,99-u görərkən 6 olaraq deyil, ən soldakı rəqəmə fokuslanaraq 5 kimi qəbul edir, bu da yüksək olan qiymətin daha aşağı kimi qəbul edilməsinə səbəb olur. Bununla da kifayətlənməyib vergüldən sağdakı rəqəmlərin çox diqqət çəkməməsi üçün daha kiçik punto ilə yazmaq olar.

Başqa bir üsul isə bir araşdırma nəticəsində isbat edilmişdir. Nümunə üzərində baxaq:

Jurnala online bir illik abunəlik – 59$
Jurnala çap olaraq bir illik abunəlik – 125$
Jurnala həm online, həm də çap olaraq bir illik abunəlik – 125$
Bu şərtlərlə insanlar tərəfindən birinci təklif 16%, ikinci təklif 0%, üçüncü təklif isə 84% – lə seçilir. Bu məlumatlar rəhbər tutularaq satış bu şərtlərlə təklif edilir və bu zaman 2. təklif formal xarakter daşıyır, müştərilərin 3. təklifi seçməsi üçün istifadə edilir.

Lakin belə olsa; – online – 59$, online+çap – 125$, bu zaman online 84%, online+çap isə 16% – lə seçilir.

Başqa bir nümunə:

Təmirli ev – 80000 manat

Təmirsiz ev – 77500 manat

Belə qiymət təklifləri qarşısında müştəri; – “77500 manat verib təmirsiz ev alacağıma, 2500 manat da artıq verib təmirli ev alım”; – deyir. Gördüyünüz kimi bu qiymətlər heç də real görünmür, yalnız müştərinin qərarına təsir etmək üçün belə tərtib edilir. Təbii ki, müştəri bu zaman baxmayaraq ki, aldanır, amma vəziyyətə uyğun düzgün qərar verir. [1]

Qiymət istənilən əmtəənin, o cümlədən də turizm məhsulunun həyat dövriyyəsinin müəyyən edilən əsas amilidir. Bunun üçün turizm firması qiymətəmələgəlmədə həm strateji həm də taktiki üsullardan istifadə edir. Bunlara nəzər salaq.
İlk olaraq, qiymət taktikasına standart qiymətlərin qoyulması daxildir. Bu zaman bazar tərəddüdlərindən asılı olmayaraq qoyulmuş qiymət turizm məhsulunun çeşid tərkibindən asılı olmayaraq sabit saxlanılır.
Cəld dəyişən qiymətlərin və ya elastik qiymətlərin formalaşması. Bu zaman bazarın konyunkturası (əmtəə bazarının cari vəziyyətinə tələb-təklifin mövcüd səviyyəsinə təsir edən qeyri-bazar amilləri) dəyişdikcə turizm firması tərəfindən aparılan elastik qiymət taktikası mövsümünə görə öz bəhrəsini verir. [2]

Son zamanlar sahibkar qarşısında bazar qiymətinin sığortalanması kimi bir vəzifə durur. Bu da qiymət əmələgəlmə mərhələlərinə daha bir maddənin – son qiymətin sığortalanması mərhələsinin də əlavə olunmasını zəruri edir. Bu məqsədlə alış – satış və ya çatdırılma müqavilələrinə bir sıra
şərtlər daxil edilir. Onların daxil edilməsi zərurəti ondan yaranır ki, bazar və satış həcminə bir çox amillər təsir göstərir ( siyasi qeyri - sabitlik, ümumi iqtisadi amillər, təbii resursların tükənməsi, ekoloji şəraitin dəyişməsi, demoqrafik vəziyyət və s.).

Firma üçün əsas qayğı öz məhsuluna qiymətin idarə edilməsidir. Bu müvafiq preyskurantlara, razılaşmanın şərtlərinə dəyişikliklərin daxil edilməsi ilə gerçəkləşdirilir.

Preyskurant – firmanın məhsulunun istehlakçıya təklif olunan qiymətlərinin sistematik siyahısıdır. Adətən, satıcı – firma qiymətləri əvvəlcədən blank – sifarişlərdə fiksasiya edir.

Müəssisə heç də həmişə mövcud preyskurantları operativ olaraq təshih edə bilmir. Bu əsasən, istehsal xərclərinin və bazara konyunkturasının dəyişməsi ilə əlaqədardır. Ona görə də istehsalçı firmanın çatdırılma razılaşmalarında qiymətlərin qalxmasının hüquqi imkanlarının daxil edilməsi məqsədəuyğundur. Bunun üçün xüsusi qiymətlərin artırılması haqqında şərtlər istifadə olunur, onların köməyi ilə istehsalçı riski öz istehlakçılarının üzərinə keçirmək imkanı əldə edir. [3]

MƏNBƏ:

[1] http://banker.az/etirazlara-qarsi-qiym%C9%99t-taktikalari/
[2] https://www.facebook.com/turizmdersleri/posts/723262614449569
[3] AHY, MAA, Kurs işi, Rəhbər: İsmailov İ.H., Tələbə:Orucova L.İ, Mövzu: "MA-da qiymətin əmələ gəlməsi, onun növləri və tariflər.